احتمالا با این صحنه در مهمانی‌ها مواجه شده‌اید که مادر از فرزندش می‌خواهد اسباب‌بازی‌هایش را به کودکان دیگر هم بدهد اما کودک وسائلش را محکم به خودش می‌چسباند. با عقل بزرگسالانه ما باید بتوانیم وسائل و چیزهایی که در مالکیت ما قرار دارند را به دیگران قرض بدهیم. این کار بخشندگی و مهربانی ما را نشان می‌دهد. اما کودکان فاقد این تفکر هستند. این موضوع باعث به هم خوردن آرامش بچه‌ها و بزرگترها در جمع می‌شود. با ما همراه باشید تا روش مواجهه با حس مالکیت کودکان را یاد بگیرید.
برای مطالعه بیشتر: درباره ی اعتماد به نفس چه می دانید؟
حس مالکیت در کودکان چیست ؟
یکی از موضوعاتی که برای کودکان و والدین چالش برانگیز است، حس مالکیت در کودکان است. خیلی از مواقع کودک نسبت به اسباب بازی خود احساس مالکیت قوی دارد. این موضوع ممکن است به بحث و مشاجره بین کودکان منجر شود. سپس با ورود والدین به ماجرا موجب دعوا و تحقیر یک یا هر دو کودک شود.
کودکان نیز ممکن است آزرده‌خاطر و ناراحت شوند و نسبت به یکدیگر حس بدی پیدا کنند. همچنین نگرششان به والدین نیز تحت تأثیر قرار گیرد. برخورد صحیح والدین با حس مالکیت در کودکان اهمیت زیادی دارد. برخورد بایستی به گونه‌ای باشد که حس احترام و حس مالکیت کودک خدشه‌دار نشود. همچنین حس دوستی و سخاوت کودک رشد کند.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: آنچه درباره ی برنامه ریزی باید بدانید
چرا حس مالکیت در کودکان و روش مواجهه با آن اهمیت دارد؟
رشد و تکامل انسان در دوره کودکی از نظر اجتماعی، عاطفی، شناختی و جسمانی دارای ویژگی‌هایی است. قسمتی از این ویژگی ها می‌تواند کودک را از نظر سلامت روانی آسیب‌پذیر سازد. یکی از موضوعاتی که در رشد ذهنی و اجتماعی کودکان مطرح است، حس مالکیت در کودکان است.
از دو سالگی به بعد حس مالکیت در کودکان رشد بیشتری می‌یابد. کودکان نسبت به اشیاء بیرونی مانند اسباب بازی‌هایشان که از جمله مهم‌ترین موضوعات هستند، حس مالکیت شدیدی پیدا می‌کنند.
برای کودکان در دوره سنی ۲ تا ۵ سال حس مالکیت نسبت به اسباب بازی‌هایشان بسیار اهمیت پیدا می‌کند. در این دوره کودکان نسبت به عوامل تهدید احساس مالکیتشان (مانند کودکان دیگر که می‌خواهند با اسباب بازی‌های آنها بازی کنند یا پدر و مادر که می‌خواهند اسباب بازی را از آنها گرفته و به دیگری دهند و…) مقاومت کرده و برخوردهای سختی می‌کنند و با گریه، جیغ و فریاد سعی می‌کنند اشیاء خود را نگه دارند.
والدین معمولاً به دلیل ناآگاهی از این حس کودکان با برخوردهای ناصحیح موجب آسیب روانی و اجتماعی به کودکان می‌شوند. رشد اجتماعی فرآیندی است که در قالب سازگاری متقابل کودک با همسالان و محیط ایجاد می شود. کودک از طریق رشد اجتماعی می‌تواند رفتار دیگران را درک کرده و رفتار خود را کنترل کند. همچنین کودک می تواند تعاملاتش را نیز تنظیم کند. برخورد صحیح والدین در برابر حس مالکیت در کودکان در هنگام بازی با همسالان می‌تواند کمک شایانی به مهارت‌های سازگاری با همسالان و رشد اجتماعی کودکان بکند.
درباره‌ی هیپنوتراپی چه می‌دانید؟
مهارت های مواجهه صحیح با حس مالکیت کودکان
مهارتهایی را درباره مواجهه صحیح با حس مالکیت کودک و جلوگیری از چالش‌برانگیز شدن این ماجرا، یه شرح زیر است.
حس مالکیت کودکان و حس بخشش
والدین باید بدانند برای پیدا شدن حس سخاوت، بخشش و توانایی قرض دادن، اول لازم است حس مالکیت در کودک پدید بیاید. اگر نگذاریم حس مالکیت در کودک به وجود بیاید و تثبیت بشود، کودک نه تنها نسبت به وسائل خود بلکه نسبت به وسائل دیگران هم حریص خواهد شد و هیچگاه موفق نخواهد شد در این زمینه با همسن و سالان خود رابطه خوبی برقرار کند. به حس مالکیت کودک احترام بگذارید و برای آن ارزش قائل باشید. حس مالکیت باعث به وجود آمدن حس ارزشمندی و استقلال در کودک می‌شود.
هیچگاه وسائل او را به زور نگیرید و به دیگران بدهید. با کودک صحبت کنید و اگر تمایل نداشت وسائلش را به کسی بدهد با روش‌های دیگر جو بین کودکان را آرام کنید.
آموزش قرض دادن و تعامل
درباره وسائل متعلق به کودک مثل اسباب‌بازی‌ها در اولین مرحله باید مبنا را بر قرض دادن بگذارید و آن را به کودک آموزش بدهید. وقتی کودک مفهوم مالکیت در قالب «مال من» و «مال او» را بلد باشد، می‌فهمد برخی وسائل متعلق به او هستند و برخی نیستند. پس می‌تواند با امانت دادن وسائل متعلق به خودش برای دقایق یا ساعاتی از وسیله دوستش استفاده کند.
در صورت تثبیت صحیح مفهوم مالکیت در ذهن کودک او با قرض دادن، تعامل کردن با دیگران را هم یاد می‌گیرد. به این ترتیب کودکان راحت می‌تواند با همسن و سالان خود بازی کند و نگران از دست رفتن حس مالکیت خود نباشد.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: از تکنیک شش کلاه تفکر چه می‌دانید؟
نزدن برچسب به حس مالکیت کودکان
همه می‌دانیم که برچسب زدن به کودک کار نادرستی است. اما برخی والدین تصور می‌کنند برچسب زدن برای یاد دادن فضائل اخلاقی و آشنایی او با رذایل اخلاقی کار درستی است. بنابراین برای اینکه به کودک بگویند خساست کار نادرستی است در مواقعی که کودک می‌خواهد از حس مالکیت خود دفاع کند به او می‌گویند: « خسیس نباش»، « ببین اشکش رو درآوردی»، « تو که صدتا ازینا داری یکیشو بده به دوستت».
باید بدانیم این جملات نه تنها برای کودک آموزنده نیستند بلکه چون توانایی درک آنها را ندارد چه بسا موجب نهادینه شدن خصیصه‌ای که از آن می‌ترسیم، مثل خساست، در کودک باشد. برای کودک تفاوتی ندارد که چه مقدار اسباب‌بازی دارد و یا کودک مقابل او آن اسباب‌بازی را ندارد. کودک تک بعدی می‌اندیشد و در اندیشه او در آن لحظه فقط این است « این اسباب‌بازی من است، مال من است و کسی نباید آن را داشته باشد»
اگر بتوانیم فرآیند ذهن و تجزیه و تحلیل کودک از مسائل مختلف را در سنین مختلف بدانیم، می‌توانیم در مواقع حساس خودمان را جای او بگذاریم و تصمیماتش را با عقل و منطق خودش بررسی کنیم.
بزرگترین اشتباه در فرزندپروری این است که با عقل و تجارب بزرگسالانه، رفتار کودک را تحلیل کنیم و از کودکی 4ساله بخواهیم مانند والد 40ساله خود فکر و رفتار کند.
این محتوای مفید را هم دنبال کنید: خواص اسفناج و چند غذای خوشمزه با آن
سخن پایانی
در این نوشتار با حس مالکیت کودکان و نحوه ی مواجهه با آن اطلاعاتی را کسب کردیم. اگر فرزند شما اسباب بازی را از کودکی دیگر به زور گرفته است، چه برخوردی داشته باشید؟ در چنین مواقعی بایستی کودک را از احساس به وجود آمده در کودک دیگر آگاه کنیم. مثلاً از کودک بپرسیم: «حالا که اسباب بازی را از همبازی خود گرفته‌ای، او چه احساسی دارد؟» این شیوه موجب می‌شود که کودک با کمی صبر به احساس ناراحتی که در دیگری ایجاد کرده است، آگاه شود. به کودک می‌فهمانیم که این روش برخورد با دیگران موجب ناراحتی و آزار آنها است. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
