تصمیم‌گیری برای به دنیا آوردن فرزند دوم تصمیم راحتی نیست. اگر به داشتن فرزند دیگر فکر می‌کنید، احتمالا برایتان سوال شده که چطور می‌توانیم بفهمیم که آیا برای داشتن فرزند بعدی، آمادگی لازم را داریم یا نه؟ از آنجا که بچه‌دار شدن یک تصمیم بدون بازگشت است، لازم است که قبل از اقدام، به‌خوبی درباره‌ی شرایط خودتان فکر کنید و این چند نکته را در نظر بگیرید.
فهرست مطالب
- فواید داشتن فرزند دوم چیست؟
- نکات مهم قبل از به دنیا آوردن فرزند دوم چیست؟
- جمع‌بندی
- سخن پایانی و سوالات متداول
فواید داشتن فرزند دوم چیست؟
والدینی که تک فرزند دارند باید تمام وقت و انرژی خود را صرف فرزند اول کنند و یا وقت او را پر کنند، چون تنها همبازی کودک به شمار می آیند، همچنین دیده شده خانواده برای اینکه علاقه و توجه خود را به کودک بچه دوم نشان دهند، مدام نیاز های مالی او را برآورده می کنند، آسیب های تک فرزندی را بسیاری از پدر و مادرها می دانند و به داشتن فرزند دوم فکر می کنند، از جمله فواید داشتن فرزند دوم عبارتند از:
- فرزندان دوم سازگاری و روابط اجتماعی بالاتری از طریق تعاملات خود برای فرزند اول فراهم می آورند در حالی که غالبا تک فرزندها، سازگاری پایین و روابط اجتماعی ضعیفی تری دارند.
- میزان همدلی و نوع دوستی در خانواده های تک فرزند کم و محدود است، اما تولد فرزند دوم به افزایش همدلی و نوع دوستی فرزند اول کمک می کند، چرا که تک فرزندها، به دلیل تمرکز و توجه پدر و مادر که همه چیز را در اختیار و در خدمت آن ها قرار داده اند، معمولا ویژگی‌های افراد خودشیفته و خود محور را بروز می دهند.
- فرزند دوم به سلامت روان فرزند اول کمک فراوانی می کند در حالی که اگر فرزند اول تک فرزند باقی بماند با اضطراب های متعدد و نشانه های بیماری معمولا جزو بیشترین مراجعه کنندگان به مشاوران کودک هستند. در واقع در این خانواده ها به دلیل نبود فرزند دیگر، تمام توقعات، انتظارات و حتی آرزو‌های والدین روی یک فرزند متمرکز می‌شود که اضطراب یا کاهش اعتماد به نفس فرزند را در پی دارد.
- استقلال در نوجوانی و یا در دوران بزرگسالی، در کودکانی که خواهر و یا برادر دارند به نسبت تک فرزند ها بیشتر می شود.
- وابستگی افراطی بین پدر و مادرانی که تک فرزند دارند و تسلیم پذیری و عدم مخالفت والدین با تک فرزند سبب شکنندگی و آسیب پذیری او در آینده می شود.
- کودکان تک فرزند در برابر ناامیدی ها و فشارهای روحی و روانی تاب آوری کمتری خواهد داشت، که تولد فرزند دوم به حل این مشکلات کمک می‌کند.
- والدین تک فرزند زودتر از بقیه به سندروم آشیانه خالی گرفتار خواهند شد و زمانی که فرزندشان ازدواج یا ترک منزل پدری می کند با علایم افسردگی، احساس تنهایی، پوچی، بی هدفی، غمگینی روبرو می شوند.
نکات مهم قبل از به دنیا آوردن فرزند دوم چیست؟
۱. تاثیرگذاری بر ازدواج و روابط دونفره
قبل از اینکه برای به دنیا آوردن فرزند بعدی اقدام کنید، در مورد تاثیراتی که بچه‌دار شدن روی زندگی مشترک شما داشته است فکر کنید. به‌هر حال شما حداقل یک بار بچه‌دار شدن را تجربه کرده‌اید و می‌دانید که اضافه شدن یک نفر دیگر به خانواده، چه تاثیراتی می‌تواند روی روابط عاطفی و زندگی زناشویی شما داشته باشد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله افسردگی پس از زایمان را بخوانید.
بر اساس تحقیقی که اخیرا در ژورنال شخصیت و روانشناسی اجتماعی منتشر شده، والدین از کاهش ناگهانی رضایت زناشویی پس از به دنیا آمدن اولین بچه خود خبر داده‌اند. در مقایسه، در زوج‌های بدون فرزند، کاهش رضایت زناشویی، تدریجی بوده است.
برخی افراد تصور می‌کنند که بچه‌دار شدن می‌تواند زندگی مشترک را مستحکم‌تر کند و یک ازدواج ناموفق را به ازدواج موفق تبدیل کند اما نگهداری از فرزند، مسئولیت سنگینی است که بخش زیادی از توجه و زمان پدر و مادر را به خود اختصاص می‌دهد. با این تصور که داشتن فرزندان بیشتر باعث تحکیم روابط خانوادگی می‌شود، اقدام به بچه‌دار شدن نکنید.قبل از هر اقدامی بررسی کنید که آیا با وجود مسئولیت‌های جدید، میتوانید برای خودتان به‌عنوان یک زوج، وقت بگذارید و رابطه‌ی عاطفی را حفظ کنید یا نه؟
۲. فرزند دوم – توافق دوطرفه
هم شما و هم همسرتان باید هر دو برای به دنیا آوردن بچه دوم موافق و کاملا آماده باشید. این تصمیمی نیست که به‌تنهایی بگیرید. علاوه‌بر‌این، تجربه‌ی بزرگ کردن یک فرزند دیگر هم دارید و به‌خوبی می‌دانید که همسر شما چقدر در این زمینه و برای کمک به نگهداری از کودک، پشتیبان و همراه شماست.
اگر همسر شما در بارداری و تولد بچه اول، هیچ حمایت و پشتیبانی نکرده و از کمک کردن به شما دریغ کرده، در مورد اینکه تغییر رویه داده باشد، غیرمنطقی و رویایی فکر نکنید. اگر مصم هستید که بچه‌دار شوید و همسر شما همکاری نمی‌کند، باید با علم به اینکه هیچ کمکی ندارید، اقدام کنید.
۳. حساب کردن روی کمک دیگران
بزرگ کردن یک کودک کار راحتی نیست و به همکاری چندین نفر نیاز دارد. وقتی بچه‌دار می‌شوید به‌خصوص اگر فرزند دوم و سوم باشد، باید کمتر بخوابید، زمان کمتری برای خودتان دارید، باید بیشتر کار کنید و به کمک اطرافیان نیاز دارید. باید از ابتدا بررسی کنید که آیا کسی را دارید که بتوانید در شرایط سخت به او تکیه کنید و از او کمک بخواهید؟
آیا دوست، همسایه و اقوامی دارید که برای چند ساعت بچه شما را نگهداری کنند تا برای خودتان و همسرتان وقت کافی داشته باشید؟ آیا برای خرید خانه، انجام کارهای مربوط به فرزند بزرگتر، برای رسیدگی به کارهای منزل، برای رفتن به سر کار، کسی را دارید که از نوزاد و فرزند کوچک شما نگهداری کند؟
اگر در نزدیکی خانواده‌ی خود زندگی نمی‌کنید احتمالا نیاز پیدا می‌کنید که از کمک یک پرستار کودک استفاده کنید. آیا میتوانید برای این کار هزینه کنید و اگر زمانی به کمک نیاز داشتید بتوانید کسی را استخدام کنید؟
۴. نیازهای فرزندان دیگر
وقتی نوزادی به خانواده‌ی شما اضافه می‌شود، تمام وقت و توجه شما را به خودش اختصاص می‌دهد. این وسط باید حواستان باشد که فرزندان دیگر شما هم نیازهایی دارند که نباید آن را فراموش کنید. فرزندان دیگر شما غیر از نیازهای روزمره، به محبت و توجه شما نیاز دارند. بی‌توجهی نسبت به آن‌ها حتی می‌تواند باعث حسادت نسبت به بچه جدید و ایجاد حس منفی در کودکان بزرگتر شود.
به‌هرحال به دنیا آمدن کودک جدید، روی وقت و توجهی که برای بچه های دیگر خود می‌گذاشتید، تاثیر می‌گذارد. باید بررسی کنید که آیا از نظر عاطفی و فیزیکی این توانایی را دارید که به هر دو بچه خود توجه کنید؟ آیا میتوانید با رفتار صحیح به بچه خود کمک کنید که با به دنیا آمدن عضو جدید خانواده زودتر کنار بیاید و حسادت نکند؟ از همین ابتدا باید تلاش کنید که رابطه‌ی خواهری و برادری بین فرزندان خود را تقویت کنید. گاهی رفتارهای کوچک و حسادت‌های محدود دوران کودکی می‌تواند در بزرگسالی به خصومت تبدیل شود.
اگر هنوز برای این موضوع آماده نیستید میتوانید قبلا با مادرانی که بیش از یکبچه دارند مشورت کنید یا از کمک مشاوران کودک استفاده کنید.
۵. فرزند دوم – توانایی مالی
یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که قبل از تولد بچه دیگر باید در نظر بگیرید، توانایی مالی شما برای تامین نیازهای کودک تا سنی است که بالغ و بزرگسال شود. احتمالا از تولد فرزند اول خود وسایل و لباس‌های زیادی دارید که به کار بچه دوم می‌آید. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله مدیریت خشم در کودکان را بخوانید.
اما این کافی نیست. شما باید برای خرید خوراک و پوشاک، وسایل ضروری، هزینه‌ی تحصیل، هزینه‌ی خدمات پزشکی، هزینه‌‌های غیرمنتظره و… حداقل برای ۴ تا ۵ سال آینده‌ی کودک، منابع مالی کافی داشته باشید. در ضمن باید افزایش قیمت‌ها را هم در نظر بگیرید و بررسی مسائل مالی را با توجه به تورم انجام دهید.
۶. شرایط شغلی
اگر جایی مشغول به کار هستید و چند ماه بعد از زایمان باید به محل کار خود برگردید، در مورد شرایط شغلی و سبک زندگی جدید خود فک کنید. آیا شغل شما این امکان را دارد که با شرایط جدید زندگی شما وفق پیدا کند؟همچنین میتوانید هم‌زمان هم به مسئولیت‌هایی که در قبال بچه دیگر دارید رسیدگی کنید، هم کار کنید و هم نوزاد خود را بزرگ کنید؟ آیا شغل شما انعطاف‌پذیری لازم را دارد تا اگر نیاز بود بتوانید ساعاتی در روز را مرخصی بگیرید یا محیط کار را زودتر ترک کنید؟
برخی از زنان تصمیم می‌گیرند که بعد از تولد فرزند، شغل خود را رها کند اما فراموش نکنید که بیشتر آن‌ها پشیمان می‌شوند. شما باید از این مشکلات کاملا باخبر باشید و بعد تصمیم بگیرید. اگر لازم باشد که به خاطر تولد بچه جدید، شغل خود را رها کنید باید به‌خوبی از تبعات آن آگاه باشید.
۷. فرزند دوم – برنامه‌ریزی برای اتفاقات غیرمنتظره
همه‌ی پدرها و مادرها امیدوارند که فرزندی سالم داشته باشند اما به هر حال باید در نظر بگیرید که بچه شما ممکن است با مجموعه‌ای از مشکلات مادرزادی و بیماری‌هایی متولد شود که نیاز به منابع مالی، حمایت، وقت و توجه بیشتری دارد. شما باید برای تمام اتفاقاتی که ممکن است پیش بیاید خودتان را آماده کنید تا در صورت ایجاد این موانع، بتوانید شرایط را مدیریت کنید.
علاوه‌بر‌این، باید این احتمال را در نظر بگیرید که شاید فرزندان بعدی شما دوقلو یا چندقلو باشند. آیا میتوانید برای دو بچه دیگر که به جمع خانواده اضافه می‌شود، منابع مالی لازم را تامین کنید؟ آیا امکان نگهداری از فرزندان دوقلو و چندقلو دارید؟ اگر در حال طی کردن درمان‌های ناباروری هستید باید بدانید که ۴۴ درصد احتمال دارد که بچه بعدی شما دوقلو یا چندقلو باشد.
فرقی نمی‌کند که بارداری، زایمان و بچه‌داری شما در مورد بچه اول چقدر ساده یا سخت بوده، هر فرزند جدید شرایط و سختی‌های خودش را دارد. یعنی اگر فرزند اولتان را بی‌دردسر و بدون مشکلی به دنیا آورده‌اید، لزوما این شرایط برای بارداری‌های بعدی هم تکرار نمی‌شود. باید در نظر بگیرید که با شرایطی کاملا متفاوت سروکار دارید و حتی فرزندی هم که به دنیا می‌آید، یک آدم کاملا متفاوت با نیازهای خاص خودش است.
۸. فرزند دوم – تغییر سبک زندگی
وقتی بچه اول شما بزرگتر می‌شود و اصطلاحا از آب و گل در می‌آید، وقت آزاد شما بیشتر می‌شود و آزادی عمل بیشتری برای کار کردن، تفریح کردن و وقت گذاشتن برای رابطه‌ی زناشویی خود دارید. اما وقتی تصمیم به آمدن بچه دوم بگیرید، دوباره این آزادی عمل را از دست می‌دهید. این بار حتی بیشتر از قبل، وظایفی روی دوش شما قرار می‌گیرد.
در فرزند اول، فقط مسئولیت یک بچه روی دوش شماست ولی در فرزندان بعدی، باید مراقب فرزندان بزرگتر هم باشید. پس دقت کنید که این بار مثل قبل نیست و باید آماده باشید که سبک زندگی، تفریحات، ساعت خواب و بیداری و حتی شاید رژیم غذایی خود را تغییر دهید. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله راهکارهای ازدواج موفق را بخوانید.
۹. فرزند دوم – ارزیابی دلایل
برای اینکه این تصمیم مهم را بگیرید باید تمام دلایل خود برای بچه‌دار شدن را یادداشت کنید. آیا دوست دارید فرزند شما خواهر و برادر داشته باشد؟ آیا دوست دارید یک کودک دیگر را پرورش دهید؟ آیا از طرف دیگران مثلا پدر و مادر و جامعه برای داشتن بچه دوم تحت فشارید؟ آیا حس می‌کنید زمان به سرعت در حال گذشتن است و شما فرصت بارداری را از دست می‌دهید؟
تمام دلایل خود را بنویسید و دلایل اصلی را پیدا کنید. فقط در صورتی که خودتان قلبا راضی به انجام این کار هستید، اقدام کنید. فشار خانواده و نزدیکان قطعا دلیل خوبی برای بچه‌دار شدن نیست.
جمع‌بندی
تصمیم‌گیری برای بارداری دوم، تصمیم راحتی نیست. قبل از اقدام کردن برای بچه‌دار شدن باید فاکتورهای مختلفی را در نظر بگیرید؛ از جمله وضعیت مالی، شرایط خانواده، شرایط شغلی و دلایل اصلی برای بچه‌دار شدن. اگر توانستید به سوال‌های مهم خودتان پاسخ دهید و به تمام این نکات فکر کرده‌اید، وقت مناسبی است تا عضو جدیدی به خانه اضافه کنید و از داشتن خانواده‌ای شاد لذت ببرید.
سخن پایانی
شما در این مقاله با فواید فرزند دوم آشنا شدید. همچنین از نکات مهم قبل از بچه دوم آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
از جمله تاثیرات تولد فرزند دوم بر خانواده این است که تولد فرزند دوم و مراقبت از 2 فرزند بسیار مشکل است و زحمات و مراقبت از آن ها نیز بیشتر می شود، همینطور هزینه های مالی بیشتری را به خانواده تحمیل می کند.
از جمله این راهکارها و نکات مهم جهت آماده کردن فرزند اول این است که قبل از تولد فرزند دوم، تمام مزایا و محاسن ورود نوزاد را برای فرزندتان بگویید. از اثرات مثبت برادر و یا خواهر داشتن و معایب تنهایی را به کودک گوشزد کنیم.
