تنوع در رژیم غذایی باعث می‌شود بدن انسان با غذاهای مختلف آشنا شود و موادمغذی هرکدام را جذب خود کند. یکی از مواد غذایی که می‌تواند با طیف وسیعی از خوردنی‌ها ترکیب شود، جوانه گندم است. جوانه گندم محصولی گیاهی و شگفت‌انگیز است که دارای خواص فوق‌العاده زیادی بوده و با افزوده‌شدن به دیگر غذاها می‌تواند موادمغذی خود را به‌شکل موثرتری آزاد کند. این ماده غذایی با طعم دوست‌داشتنی و نوستالژیک خود، ذائقه ایرانی را تحریک می‌کند و یقینا با یک‌بار مصرف، به طرفدار آن تبدیل خواهید شد. در ادامه این مطلب می‌خواهیم از خواص جوانه گندم صحبت کنیم. خواص بی‌شمار این ماده غذایی شما را حیرت‌زده خواهد کرد. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- جوانه گندم چیست؟
- طعم جوانه گندم چگونه است؟
- روش استفاده از جوانه گندم چگونه است؟
- خواص جوانه گندم چیست؟
- عوارض جوانه‌ی گندم چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
جوانه گندم چیست؟
قسمت قابل خوردن مغز گندم، شامل سه بخش مختلف مختلف می‌شود؛ جوانه، سبوس و اندوسپرم. غلات کامل با استفاده از این سه بخش اساسی، عناصری مانند ویتامین‌ها، فیبر، کربوهیدرات‌های پیچیده، مواد معدنی، اسیدهای چرب مفید و آنتی‌اکسیدان‌ها را تولید می‌کنند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله خواص اسفناج را بخوانید.
ارزش غذایی جوانه گندم
ارزش غذایی و خواص جوانه گندم بسیار زیاد است؛ زیرا در قلب و مرکز یک گندم رشد می‌کند. دو قاشق غذاخوری از جوانه خشک‌شده گندم حاوی این ارزش‌هاست:
- ۴۵ کالری
- ۱ گرم چربی غیراشباع
- ۲ گرم فیبر
- ۱۰ درصد از نیاز روزانه بدن به فولات
- ۸ درصد از نیاز روزانه بدن به فسفر، منیزیم و روی
- 15 درصد از نیاز روزانه بدن به ویتامین E
- ۱۰ درصد از نیاز روزانه بدن به تیامین
- فاقد کلسترول و سدیم
طعم جوانه گندم چگونه است؟
این ماده غذایی مقوی، طعم دودی و کاملاً برشته‌شده آشنا و لذیذ دارد که می‌تواند به‌عنوان یک افزودنی خوش‌طعم در دستور‌العمل‌های مختلف غذایی کاربرد داشته باشد. مسئله‌ای که در طعم‌دهی و خوش‌طعم‌ماندن جوانه گندم اهمیت دارد، طراوت آن است. به همین منظور شما باید این ماده را دائما در یخچال نگه دارید تا موادمغذی، طعم جوانه گندم خام و روغن‌های طبیعی آن حفظ شود.
روش استفاده از جوانه گندم چگونه است؟
از جوانه گندم مرغوب و اعلا می‌توان در اکثر مواد غذایی استفاده کرد. شما به‌راحتی میتوانید آن را به‌عنوان آرد سوخاری استفاده کنید یا به‌عنوان طعم‌دهنده آن را روی ماست بپاشید.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله تغذیه بر سلامت روان را بخوانید.
اضافه‌کردن آن به اسموتی‌ها یا یک کاسه غلات سرد و شیر هم مرسوم است. به‌طور کلی شما در رسپی‌های مختلف میتوانید این ماده مغذی را با مواد غذایی زیر ترکیب کنید:
- گوشت
- خورشت
- شیرینی، کیک و کلوچه
- انواع سوپ
- انواع نان
- مافین
- میت لوف
- انواع نوشیدنی‌ها
- کوفته قلقلی
- همبرگرهای گیاهی
- موسلی
- ماهی
- مرغ
- اسموتی
- ماست
- غلات سرد
- بلغور جو دوسر
خواص جوانه گندم چیست؟
برخی از خواص جوانه گندم عبارتند از:
۱. غنی از آنتی اکسیدان است
روغن موجود در جوانه‌ی گندم سرشار از نوعی ویتامین E به نام توکوفرول است که به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند. آنتی‌اکسیدان‌ها ترکیباتی هستند که به محافظت از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. رادیکال‌های آزاد به سلول‌ها آسیب می‌رسانند و به بیماری‌های مزمن منجر می‌شوند.
دریافت آنتی‌اکسیدان کافی از طریق مصرف مواد غذایی برای سلامتی بسیار مهم است. چون آنتی‌اکسیدان‌ها با پیشگیری از بیماری‌های مزمن مانند سرطان، دیابت و بیماری‌های قلبی مرتبط هستند. در یک مطالعه، محققان موش‌ها را با یک رژیم غذایی متشکل از ۲۰ درصد جوانه‌ی گندم تغذیه کردند و دریافتند که این کار به‌طور قابل توجهی سطح ویتامین E را افزایش می‌دهد و وضعیت آنتی‌اکسیدانی بدن را بهبود می‌بخشد.
خوردن جوانه‌ی گندم در ترکیب با یک رژیم غذایی سالم سرشار از میوه‌ها و سبزیجات غنی از آنتی‌اکسیدان می‌تواند به تأمین آنتی‌اکسیدان‌های مورد نیاز بدن برای حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری‌های مزمن کمک کند.
۲. سلامت قلب را بهبود می‌بخشد
جوانه‌ی گندم سرشار از ترکیباتی به نام فیتواسترول (phytosterol) است که خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی دارند. بدن ما نمی‌تواند فیتواسترول‌ها را تولید کند و باید آن‌ها را از طریق رژیم غذایی به دست آورد. این مواد مغذی گیاهی به کاهش خطر بیماری قلبی-عروقی کمک می‌کنند. مطالعه‌ای که توسط دانشکده‌ی بهداشت عمومی هاروارد (Harvard School of Public Health) انجام شد، نشان داد که مصرف غلات کامل (شامل سبوس و جوانه) خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب (عروق تغذیه‌کننده‌ی قلب) را کاهش می‌دهد.
علاوه بر این، مشخص شده است که اکتاکوزانول (octacosanol) موجود در در جوانه‌ی گندم در کنترل کلسترول بد (LDL) خون نقش دارد. جوانه همچنین حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ است که خطر مرگ ناگهانی ناشی از بیماری قلبی را کاهش می‌دهد.
۳. از ابتلا به دیابت پیشگیری می‌کند
مصرف غذاهای غنی از فیبر به تنظیم سطح قند خون کمک می‌کند. مطالعه‌ای که توسط دانشگاه‌ی لوند سوئد (Lund) انجام شد، نشان داد که فیبر موجود در غذاها می‌تواند سطح قند خون ناشتا و کلسترول بد را کاهش دهد. علاوه بر این، آلفا لینولنیک اسید جوانه‌ی گندم باعث کاهش مقاومت به انسولین می‌شود. همه‌ی این عوامل به نوبه خود می‌توانند در پیشگیری از دیابت نوع ۲ نقش داشته باشند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله خواص عناب را بخوانید.
۴. خاصیت ضدسرطانی دارد
شواهد بیانگر آن است که عصاره‌ی جوانه‌ی گندم فعالیت ضدسرطانی دارد و می‌تواند فعالیت سلول‌های کُشنده‌ی طبیعی (NK) و آپوپتوز (مرگ برنامه‌ریزی شده‌ی سلول‌های تومور) را تحریک کند و یک ترکیب مفید برای درمان سرطان باشد.
مشخص شده است که عصاره‌ی جوانه‌ی گندم سلول‌های سرطانی را از قندی که برای زنده ماندن به آن نیاز دارند محروم می‌کند. علاوه بر این، فعالیت ضدتکثیری آن در درمان بیماران مبتلا به سرطان روده‌ی بزرگ مؤثر است. با این حال، برای درک بهتر این مزیت به مطالعات بیشتری نیاز است.
۵. در تقویت عضلات نقش دارد
جوانه‌ی گندم یکی از بهترین منابع پروتئین گیاهی است. پروتئین جوانه همراه با ویتامین B و ویتامین E موجود در آن به ساخت و ترمیم عضلات کمک می‌کند. تحقیقات نشان داده‌اند که پیروی از رژیم غذایی غنی از ویتامین E توده‌ی عضلانی را بهبود می‌بخشد و سایر آسیب‌های مرتبط با سن را کاهش می‌دهد.
۶. خاصیت ضدپیری دارد
فرولات (ferulate) یک ترکیب فعال و فنلی در جوانه گندم است که می‌تواند با سرکوب ژن‌های مرتبط با پیری و مقابله با استرس اکسیداتیو از سرعت پیر شدن بکاهد. علاوه بر این، ویتامین E موجود در جوانه از پوست شما در برابر آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند.
۷. مانع یبوست می‌شود
افزودن جوانه‌ی گندم به رژیم غذایی راهی عالی برای افزایش مصرف فیبر و تنظیم حرکات روده است. فیبر حجم مدفوع را افزایش داده و به دفع راحت‌تر آن کمک می‌کند.توصیه می‌شود که مردان و زنان هر روز به‌ترتیب ۳۰ تا ۳۸ و ۲۱ تا ۲۵ گرم فیبر دریافت کنند. استفاده از جوانه‌ی گندم در کنار سایر غذاهای پرفیبر مثل میوه، سبزی و غلات کامل به شما کمک می‌کند که فیبر مورد نیاز برای جلوگیری از یبوست را دریافت کنید.
۸. به افزایش وزن کمک می‌کند
اگر لاغر هستید و می‌خواهید وزن اضافه کنید، افزودن جوانه‌ی گندم به رژیم غذایی روزانه می‌تواند به این هدف کمک کند. در ۲۸ گرم پودر جوانه‌ی گندم حدود ۱۰۱ کالری انرژی وجود دارد. بنابراین، مصرف آن باعث افزایش کالری دریافتی شما و بالا رفتن وزن‌تان می‌شود.
اگر به‌دنبال کاهش وزن هستید یا دوست دارید وزن فعلی‌تان را حفظ کنید، همچنان میتوانید این ماده‌ی غذایی پرخاصیت را در رژیم غذایی خود بگنجانید. صرف‌نظر از وزن شما، جوانه برای بیشتر افراد گزینه‌ی سالمی محسوب می‌شود. فقط کافی است افزایش کالری حاصل از خوردن آن را با تنظیم میزان مصرف سایر مواد غذایی در طول روز جبران کنید.
۹. باعث بهبود عملکرد ورزشی می‌شود
مطالعات نشان داده‌اند که جوانه‌ی گندم دارای سطوح بالایی از اکتاکوزانول است که خواص ارگوژنیک دارد، یعنی وقتی به‌عنوان بخشی از یک رژیم غذایی معمولی مصرف می‌شود، ممکن است با تنظیم مسیرهای بیوشیمیایی تولید انرژی باعث بهبود استقامت و عملکرد شود. لازم به ذکر است که اگرچه این اثرات چند بار از نظر علمی ثابت شده‌اند، اما با توجه به متغیرهای زیادی که در این زمینه نقش دارند، پشتوانه‌ی علمی آن‌ها متوسط تا ضعیف است.
۱۰. از بارداری سالم حمایت می‌کند
جوانه‌ی گندم مملو از فولات است که عامل مهمی در تضمین سلامت جنین محسوب می‌شود. زنانی که فولات کافی دریافت می‌کنند، احتمال ابتلای فرزندشان به نقص لوله‌ی عصبی و سایر عوارض بسیار کمتر است. با توجه به ارزش غذایی جوانه افزودن آن به رژیم غذایی زنان باردار می‌تواند از بسیاری جهات مفید باشد، اما سطوح بالای فولات به آن ویژگی منحصر به‌فردی بخشیده است.
چند نکته در مورد خواص جوانه گندم برای زیبایی و سلامت:
- جوانه گندم وقتی تازه است بیشترین خواص را دارد. تا یک هفته می‌توان آن را در یخچال نگهداری کرد. اگر بوی بدی داد یا لزج به نظر رسید، آن را دور بریزید.
- آرد جوانه گندم یکی از بهترین نوع آردها برای تهیه نان در خانه است.
- جوانه گندم به‌عنوان یک ماده غذایی ضد سرطان است و برای همین استفاده از آن در هر رژیم غذایی توصیه می‌شود.
عوارض جوانه‌ی گندم چیست؟
به‌طور کلی مصرف جوانه‌ی گندم بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود. با این حال، سرشار از کالری است و ممکن است باعث افزایش وزن شود. بنابراین باید از آن در حد تعادل استفاده کنید. این توصیه در مورد کسانی که رژیم کم‌کربوهیدرات دارند هم صدق می‌کند.
افرادی که از بیماری سلیاک رنج می‌برند و همچنین کسانی که به گلوتن (پروتئین گندم) حساس هستند یا به گندم آلرژی دارند باید از خوردن جوانه‌ی آن خودداری کنند، چون ممکن است باعث واکنش نامطلوب شود. اگر بعد از خوردن جوانه علائمی مانند حالت تهوع، اسهال، سوء هاضمه یا خارش را تجربه کردید، فوراً مصرف آن را قطع کرده و با پزشک مشورت کنید.
سخن پایانی
شما در این مقاله را با خواص جوانه گندم برای سلامتی آشنا شدید. همچنین از جادویی‌ترین خواص جوانه گندم برای سلامت بدن آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
در جوانه گندم مقادیر زیادی اسید فولیک وجود دارد که این ماده غذایی را در برابر دیابت موثر می کند. اسید فولیک میزان هموسیستئین را در بدن کاهش می دهد و بنابراین خطر ابتلا به بسیاری از بیماری های مزمن مانند دیابت و اختلالات عروقی را کاهش می دهد. مصرف روزانه مکمل جوانه گندم در رژیم غذایی برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به چنین بیماری هایی هستند به شدت توصیه می شود.
بله، ماده اولیه این ماسک زیبایی صورت جوانه گندم است. جوانه گندم پودری است، برای این منظور باید جوانه را خشک کرده و پودر آن را تهیه کنید و برای تهیه ماسک، پودر جوانه گندم را با ماست تازه خمیر کرده و روی صورت بمالید و بعد از ۵ تا ۱۰ دقیقه بشویید.
