هر شهر و استانی برای خودش نشانه هایی دارد که به نحوی شناسنامه آن شهر محسوب می شوند. از صنایع دستی گرفته تا مکان های گردشگری و غذاهای محلی، همه و همه نمادی از یک شهر و استان محسوب می شوند. استان گیلان با ۱۷۰ تا ۲۲۰ نوع غذای محلی، از نظر تنوع غذاهای محلی نخستین استان کشور ایران است. انواع خورش، غذاهای گیاهی، کباب، کوکو، آش، دسر و شیرینی در این خطه از کشور عزیزمان، طبخ و تهیه می‌شونددر این مقاله با ما همراه باشید تا با تعدادی از غذاهای خوشمزه گیلانی بیشتر آشنا شویم.
فهرست مطالب
معرفی خوشمزه‌ترین غذاهای گیلان و طرز تهیه آنها
1- باقلا وابیج گیلان و طرز تهیه آن
مواد تشکیل‌دهنده باقلا وابیج یا خشکابیج، شوید، باقالی های سبز، نمک، روغن، زردچوبه و تخم‌مرغ هستند. این غذای گیلانی شباهت زیادی به باقلاقاتوق دارد. تفاوت آنها در این است که باقلاقاتوق به‌صورت آب‌دار سرو می‌شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله غذا با بادمجان را بخوانید. در حالی که باقلا وابیج، یک خوراک خشک و بدون آب است.
مواد لازم:
- سه تا چهار قاشق سوپ‌خوری شوید خشک
- سه عدد تخم‌مرغ
- سه حبه سیر پوست کنده و له شده
- ۱۰۰ گرم روغن یا کره
- ۵۰۰ گرم باقلا
- یک پیمانه پلوپز آب
- نمک، فلفل، زردچوبه و دارچین به مقدار لازم
طرز تهیه باقلا وابیج :
در ابتدا پوست باقالی‌ها را بگیرید و سیر له شده، شوید خشک، نمک و زردچوبه در تابه بریزید در ادامه این مخلوط را در کمی کره تفت دهید. سپس آب را در تابه بریزید و پس از یک جوش، تخم‌مرغ را در آن بشکنید تا بپزد و خودش را بگیرد. پس از خشک شدن کامل آب غذا و پخت باقالی و تخم‌مرغ، غذا را هم بزنید و با کمی روغن، دوباره سرخ کنید. در آخر، فلفل و دارچین را به غذا بیفزایید و پس از چند دقیقه باقلا وابیج را سرو کنید.
2- سیر قلیه گیلانی و طرز تهیه آن
سیرقلیه یکی از چندین غذای سنتی و محلی گیلانی‌هاست. در گیلان مخلوط سیر و تخم مرغ به تنهایی “سیر واویج” یا “سیرابیج” نامیده می شود که خود نیز به عنوان خورشی ساده با برنج سرو شده و بسیار خوشمزه است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله انواع غذا ساده با قارچ را بخوانید. فعل ویجیدن یا بیجیدن در زبان گیلکی به معنای سرخ کردن است.
مواد لازم:
- برگ سیر تازه 3 عدد
- تخم مرغ 3 عدد
- پیاز متوسط ۱ عدد
- لپه 1 فنجان یا ۵۰ گرم
- مرغ یا گوشت اردک نصف یا یک عدد کوچک
- نمک، فلفل و زردچوبه به مقدار لازم
طرز تهیه:
1. در ابتدا برگ سیرها را می شوییم (البته وقتی برگ سیر در دسترس نیست، از تره که شبیه برگ سیر، فقط کمی نازکتر و لطیفتراست، هم می توان استفاده کرد). برگ سیرها را با چاقو به اندازه های مساوی نیم سانتی خرد می کنیم و با پیاز خلال شده تفت می دهیم. زمانیکه رنگ پیازها طلایی شد و برگ سیر ها نرم شدند و در آستانه تیره شدن بودند لپه، نمک، فلفل و زردچوبه را اضافه کنید و کمی دیگر تفت دهید.
2. گوشت مرغ یا اردک را به اندازه های کوچک خرد کرده و استخوان های آن را خارج می کنیم بعد در ماهیتابه ای جداگانه در روغن تفت می دهیم تا هم طعم بگیرد و هم روی مرغها طلایی شود. سپس مخلوط پیاز و برگ سیر و لپه را به آن می افزاییم. این مواد را به همراه آب داخل قابلمه قرار داده و می گذاریم کاملا بپزد. دقت کنید آب این غذا باید کم باشد ولی نباید موقع پختن کل آب بخار شود، بگذارید کمی از آب آن باقی بماند. بنا به اندازه تکه های مرغ، آب را خودتان اندازه کنید.
3. بعد از پخت کامل تا حدی که آب مواد کاملا گرفته شده باشد تخم مرغ را مثل املت روی سیرها ریخته و هم نمی زنیم تا ببندد. بعد از پنج دقیقه غذا کاملا آماده است. این خورش بسیار خوشمزه و کم آب با برنج سرو می شود و جالب اینکه بعد از خوردن آن بوی سیر در دهانتان باقی نمی ماند. پس با خیال راحت امتحان کنید. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله غذای رژیمی با مرغ را بخوانید.
3- اناربیج گیلانی
اناربیج نیز نوعی خورشت است که مواد موردنیاز آن با کمی تغییرات شبیه به فسنجان است. مواد مورد نیاز برای تهیه اناربیج شامل مرغ، رب انار، سیر، انار دان شده، گردو چرخ کرده، آب انار، سبزیجات (گشنیز، جعفری، تره و اسفناج)، چوچاق و خالواش (نوعی سبزی) می باشد.تاریخچه این خورشت شاید به ۱۰۰ سال پیش بازگردد و اگر اهل باشیم حتما بارها مادربزرگهایمان را در حال پخت اناربیج دیده ایم. شباهت این نوع خورشت به فسنجان باعث شده است که به آن فسنجان سبزی هم بگویند.
برای تهیه اناربیج شمالی ابتدا مرغ را به همراه پیاز خوب سرخ کنید. سپس آب انار، یک لیوان آب، ادویه جات و گردو را به ترکیب پیاز و مرغ اضافه کنید. حرارت را کم کرده و اجازه دهید مواد خوب در هم ترکیب شوند و مرغ مغز پخت شود.
در ظرفی جداگانه سبزی ها را با روغن سرخ کنید. سپس سیر را اضافه کنید و مقداری دیگر به تفت دادن ادامه دهید. حال نوبت اضافه کردن رب انار و ترکیب سبزی به مرغ در حال پخت است. مواد را اضافه کنید و تا زمانی که خورشت غلیظ شود صبر کنید.
4- شیرین تره و طرز تهیه آن
شیرین تره، یک خورش لذیذ گیلکی و متعلق به مناطق شرق گیلان است که با تره، سیر، تخم‌مرغ، کره محلی و ادویه‌جات درست می‌شود. در برخی از مناطق شمالی کشور به خورش شیرین تره، اسفناج یا برگ چغندر نیز اضافه می‌کنند که هم طعم غذا را لذیذتر می‌کند و هم خورش را تبدیل به غذایی مقوی و مفید می‌کند.خورش شیرین تره در مدت زمان کوتاهی آماده می‌شود و یک غذای بسیار ساده و راحت است. این غذا برخلاف نام آن، شیرین نیست و برخی افراد به آن کمی آب لیموی تازه اضافه می‌کنند.
مواد لازم برای چهار نفر:
- یک کیلو سبزیجات (اسفناج و تره) درشت خرد شده
- یک بوته سیر پوست کنده و رنده شده
- چهار عدد تخم‌مرغ
- کره محلی یا روغن به مقدار لازم
- نمک، فلفل و زردچوبه به مقدار لازم
طرز تهیه شیرین تره:
سیر رنده شده را در روغن یا کره محلی با فلفل، نمک و زردچوبه تفت دهید تا طلایی شود. سپس سبزی خرد شده را به آن بیفزایید و تفت دهید تا آب آنها کاملا تبخیر شود. در ادامه سه عدد تخم‌مرغ را در ظرفی جداگانه بشکنید و هم بزنید. سپس آنها را به سبزیجات اضافه کنید و هم بزنید. در آخر در وسط تابه سبزیجات، یک جای گرد باز کنید و یک عدد تخم‌مرغ باقی‌مانده را در آن بشکنید و نیمرو کنید. شیرین تره را با با ماهی شور، سیر و باقالای تازه سرو کنید.
5- باقلاقاتق گیلان و طرز تهیه آن
باقلاقاتق یا خورش گل در چمن، یکی از غذاهای خوشمزه شمالی است که گیلانی‌ها در پخت آن، تبحر خاصی دارند. این غذای خوشمزه و مقوی از باقلای رشتی، شوید و تخم‌مرغ تشکیل می‌شود. معمولا آن را با برنج کته، سیر تازه، ماهی شور و اشپل ماهی سرو می‌کنند. باقلاقاتق یا باقالی قاتوق، یکی از قدیمی‌ترین خورش‌های محلی استان گیلان است. این غذا در تمام شهرهای شمالی، به‌خصوص شهرهای استان گیلان، پخته می‌شود. قاتق در زبان محلی به‌معنای خورش و خوراک است. باقلا یا «پاچ باقلا» که به نام باقلای سفید نیز شناخته می‌شود، ماده اصلی تشکیل‌دهنده این غذا است.
باقلی قاتق، یکی از خورش‌هایی است که می‌توان به‌عنوان پیش‌غذا یا همراه غذا در کنار غذاهایی چون ماهی کولی، ماهی شور و غیره نیز سرو کرد. این غذا با عطر و بوی سیر و شوید تازه سرخ‌شده، هوش را از سر شما خواهد برد.
مواد لازم:
- باقالی خشک کشاورزی(پاچ باقلا رشتی) 100 گرم
- شوید(شبت) خشک 2 قاشق غذاخوری
- سیر 3 الی 4 حبه
- تخم مرغ 2 عدد
- روغن 2 قاشق غذاخوری
- آب 2 لیوان
- زردچوبه, نمک وفلفل به میزان دلخواه
طرز تهیه:
1. ابتدا باقالی خشک را 5 الی 6 ساعت قبل (معمولا یک شب تا صبح) را در آب خیس کرده تا پوست آن به راحتی جدا شود. سپس پوست آن را جدا کرده و می شوریم. روغن را در یک قابلمه داغ نموده.
2. سپس باقالی و سیر خشک خرد شده یا رنده شده را در آن تفت می دهیم.بعد از کمی تفت دادن شوید خشک و نمک- فلفل- زردچوبه را اضافه کرده و کاملا هم می زنیم و در روغن تفت می دهیم. وقتی کاملا بخار جمع شد.
3. 2 لیوان آب ولرم را به قابلمه اضافه کرده و می گذاریم تا باقالی ها پخته شوند.(دقت شود که باقالی له نشود.) در آخر تخم مرغ ها را در خورش می شکنیم و در ظرف را می گذاریم تا خورش یک جوش بخورد و تخم مرغ ها ببندد. از این خورشت خوشمزه گیلانی لذت ببرید.
6- آغوز مسمای گیلان و طرز تهیه آن
گردو تقریبا یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده ی غذاهای شمالی است و آغوز مسمی ترکیبی از گردو و اردک است . مواد لازم برای تهیه آغوز مسما گوشت اردک، آب، گردو، بادمجان، پیاز،سبزیجات معطر، رب انار و دانه های انار است.
برای تهیه آغوز مسما ابتدا پیاز را در داخل روغن تفت دهید تا طلایی شود و سپس گردوهای چرخ شده را به آن اضافه کنید. پس از کمی تفت دادن گوشت اردک را به آن اضافه کرده و یک لیوان آب سرد به آن اضافه کنید تا اردک بپزد.
سپس سبزیجات معطر را کمی در روغن تفت داده و به محتویات قابلمه در حال پخت اضافه کنید. در انتها نیز دانه های انار سابیده شده را به همراه رب انار اضافه کنید . اجازه دهید تا خورشت غلیظ شود. پس از پخت می توانید آغوز مسما را با برنج نوش جان کنید. بادمجان را می توانید جداگانه سرخ کنید و سپس به خورشت در حال جوش اضافه کنید تا مزه دار شود و یا آن را به طور جداگانه در کنار آغوز مسما سرو کنید.
7- پلا سر تره گیلان و طرز تهیه آن
پلا سر تره، یک غذای محبوب شمالی است که در استان گیلان با این نام و در استان مازندران با نام «تره بیج» شناخته می‌شود. این غذای خوشمزه با سبزیجات معطر، پیاز، سیر، تخم‌مرغ و گوجه‌فرنگی درست می‌شود و معمولا آن را کنار کباب، ماهی یا مرغ و با برنج یا نان و ماست سرو می‌کنند.
مواد لازم :
- دو کیلوگرم سبزی تازه و ریز خرد شده شامل شوید (کمی بیشتر ازدیگر سبزی‌ها), گشنیز، جعفری، تره، اسفناج (یا برگ چغندر)، ترشک (اگر در دسترس باشد)، برگ گزنه تازه
- یک عدد پیاز بزرگ پوست کنده و خرد شده
- سه تا چهار حبه سیر پوست کنده و خرد شده (یا برگ سیر تازه)
- سه تا چهار عدد تخم‌مرغ
- دو تا سه عدد گوجه‌فرنگی متوسط پوست کنده
- فلفل، نمک و زردچوبه به مقدار لازم
- روغن به مقدار لازم
طرز تهیه پلا سر تره :
یک و نیم لیوان آب، گوجه‌فرنگی‌های پوست کنده، سبزی خرد شده، سیر و پیاز خرد شده را در یک قابلمه بریزید و روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا آب به جوش آید. پس از جوشیدن آب، به مواد داخل قابلمه نمک و زردچوبه بزنید، درب قابلمه را ببندید، شعله گاز را کم کنید و اجازه دهید تا پلا سر تره برای ۴۰ دقیقه بپزد و آب داخل قابلمه، کشیده شود. سپس کمی روغن در آن بریزید و مواد را تفت دهید.
تخم‌مرغ‌ها را در ظرفی جداگانه بشکنید و هم بزنید. سپس آنها را به‌همراه فلفل روی گوجه‌ها در داخل قابلمه بریزید. درب قابلمه را ببندید و ۱۰ دقیقه صبر کنید تا تخم‌مرغ‌ها خودشان را بگیرند و پلا سر تره آماده شود.
سخن پایانی
شما در این مقاله با معروف ترین غذاهای گیلان آشنا شدید.همچنین از مواد لازم و طرز تهیه ی آنها آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
اناربیج، اسفناج مرجی، سیر انار و … از غذاهایی هستند که با انار درست می‌شوند.
باقلاقاتق، ترشه تره، میرزا قاسمی، سیر وابیج و … از غذاهای بدون گوشت شمالی هستند.
