سرکه بالزامیک یک سرکه‌ی قهوه‌ای رنگ است که از آب انگور تخمیرنشده تهیه می‌شود و به‌دلیل طعم متمایزش شهرت زیادی دارد. این سرکه در تهیه‌ی انواع غذاها، به‌ویژه سس سالاد و ماریناد، به‌کار می‌رود و بسیاری از مردم از آن به‌عنوان یک چاشنی کم‌کالری در رژیم غذایی خود استفاده می‌کنند.بعضی از مطالعات نشان داده‌اند که سرکه بالزامیک فواید زیادی برای سلامتی دارد، از کاهش وزن گرفته تا حفظ سلامت پوست. در مقاله‌ی امروز دیجی‌کالا مگ درباره‌ی خواص و عوارض احتمالی این سرکه صحبت می‌کنیم و طرز تهیه‌ی یک نوع سس و یک نوع سالاد را با استفاده از آن آموزش می‌دهیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
آشنایی با سرکه بالزامیک
سرکه بالزامیک سبب کند شدن مراحل هضم غذا می شود و به جلوگیری از پرخوری کمک می کند و موجب کنترل وزن می شود،هم چنین باعث بهبود فشارخون و تنظیم مقدار قند خون و تقویت سیستم ایمنی می شود. مصرف این سرکه حلال است.
ارزش غذایی سرکه بالزامیک
یک قاشق غذاخوری سرکه بالزامیک ۱۵ کالری انرژی دارد و حاوی مواد مغذی زیر است:
- پروتئین: ۰ گرم
- چربی: ۰ گرم
- کربوهیدرات: ۲/۷ گرم
- فیبر: ۰ گرم
- پتاسیم: ۱۸ میلی‌گرم
معرفی انواع سرکه بالزامیک
باید توجه کرد که تمامی سرکه‌های بالزامیک موجود در بازار واقعی نیستند. از میان سه نوع سرکه بالزامیک موجود در سوپر مارکت‌ها تنها یک نوع آن اورجینال بوده و با روشی که در بالا توضیح داده شد تولید می‌شود و بقیه تنها از لحاظ برخی خصوصیات شبیه سرکه بالزامیک اصیل هستند.
Tradizionale: هر گاه روی برچسب سرکه بالزامیک عبارت ACETO BALSAMICO TRADIZIONALE را مشاهده کردید می‌توانید مطمئن باشید که سرکه بالزامیک اورجینال است. این نوع سرکه حداقل باید ۱۲ سال صرف فرایند رسیدنش شده باشد. علاوه بر آن هیئتی از متخصصین کارکشته تمامی مراحل تولید آن را زیر نظر می‌گیرند و مشخصه بارزش نوع بسته‌بندی و فویل آلومینیومی به روی درب آن می‌باشد. قیمت این نوع از سرکه بالزامیک به دلیل زحمات زیادی که صرف تولیدش می‌شود و دارا بودن همه خصوصیات یک سرکه بالزامیک اصیل بسیار بالاست.
Condimento Balsamico: تولیدکنندگانی که خارج از مودنا زندگی می‌کنند یا اینکه نمی‌خواهند استانداردهای سختگیرانه تولید سرکه بالزامیک اصیل مودنا را رعایت کنند نیز می‌توانند این نوع سرکه را به بازار عرضه کنند. این نوع سرکه بالزامیک مدت زمان کوتاهی صرف تولیدش می‌شود؛ بنابراین خصوصیات نوع اصیل را ندارد و با نام‌های condimento balsamico یا salsa balsamica یا salsa di mosto cotto عرضه می‌شود.
Aceto Balsamico di Modena: بیشترین نوع از سرکه بالزامیک که در ایران یافت می‌شود عبارت Aceto Balsamico di Modena را روی برچسب خود دارد. این نوع سرکه با اینکه سرکه بالزامیک نامیده می‌شود فقط تعدادی از خصوصیات سرکه اصیل را دارا می‌باشد. مدت زمان زیادی صرف تولید آن نمی‌شود و ممکن است حاوی آب انگور و سرکه معمولی نیز باشد. با اینحال به این نوع سرکه هم سرکه بالزامیک گفته می‌شود
خواص سرکه بالزامیک برای سلامتی چیست؟
این سرکه فواید زیادی برای سلامتی دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
۱. کلسترول بد (LDL) را کاهش می‌دهد
سرکه بالزامیک برای کسانی است که می‌خواهند سطح کلسترول خون‌شان را حفظ کنند یا کاهش دهند، انتخاب مناسبی محسوب می‌شود. چرا که از تجمع لیپیدها جلوگیری می‌کند و به طرز چشمگیری سطح کلسترول بد و تری‌گلیسیرید را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، مشخص شده است که نسبت کلسترول خوب (HDL) به کلسترول بد را بهبود می‌بخشد. با این حال، برای جلوگیری از بروز هر گونه عارضه‌ی جانبی نامطلوب باید از زیاده‌روی در مصرف آب بپرهیزید.
۲. از سلول‌های بدن در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت می‌کند
سرکه بالزامیک سرشار از آنتی اکسیدان است. تحقیقات نشان داده‌اند که آنتی اکسیدان‌ها اثرات مفید زیادی بر سلامت کلی فرد دارند و می‌توانند به از بین بردن رادیکال‌های آزاد که با بسیاری از بیماری‌ها مرتبط هستند کمک کنند. آنتی اکسیدان‌ها همچنین دارای خاصیت ضدسرطانی و ضدپیری هستند.
۳. قند خون را کنترل می‌کند
وقتی سرکه بالزامیک به‌عنوان چاشنی در کنار سایر غذاها مصرف می‌شود، می‌تواند سطح قند خون را کاهش دهد. یک مطالعه نشان داد که این سرکه اثر ضدگلیسمی دارد، به این معنی که از افزایش شدید قند خون بعد از خوردن غذا جلوگیری می‌کند و می‌تواند تا پنج ساعت قند خون را ثابت نگه دارد.
دقیقا مشخص نیست که سرکه بالزامیک با چه مکانیسمی روی قند خون تأثیر می‌گذارد، با این حال در صورت ابتلا به دیابت می‌توانید بعد از مشورت با پزشک آن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
۴. برای کاهش وزن مفید است
گرچه سرکه بالزامیک تأثیر معجزه‌آسایی روی وزن بدن ندارد، اما به شما کمک می‌کند که سریع‌تر به اهداف کاهش وزن خود برسید. شواهد نشان می‌دهد که غذاهای تخمیرشده مثل سرکه با تغییر میکروبیوم روده روی وزن بدن تأثیر می‌گذارند و اسید استیک موجود در سرکه از ذخیره‌ی چربی در بدن جلوگیری می‌کند.
سرکه بالزامیک برخلاف سایر طعم‌دهنده‌ها مثل سس مایونز فاقد چربی است و به‌دلیل داشتن ترکیبات پروبیوتیک می‌تواند شما را برای مدت طولانی‌تری سیر نگه می‌دارد. بر اساس تحقیقات، اضافه کردن سرکه به وعده‌ی غذایی صبح کالری دریافتی در طول روز را کاهش می‌دهد. با این حال، لازم است در مورد ارتباط بین سرکه بالزامیک و لاغری تحقیقات بیشتری انجام شود.
۵. به حفظ سلامت پوست کمک می‌کند
شواهد بیانگر آن است که سرکه بالزامیک از سلامت پوست محافظت می‌کند. این سرکه آنتی اکسیدان‌هایی دارد که برای پوست مفیدند و به کاهش علائم ناشی از اثرات مخرب نور خورشید و پیری پوست کمک می‌کنند.
۶. گوارش و هضم را بهبود می‌بخشد
اسید استیک موجود در سرکه بالزامیک حاوی سویه‌های پروبیوتیک است که به هضم کمک می‌کنند. پروبیوتیک‌های موجود در اسید استیک از سلامت روده محافظت و از عملکرد سیستم ایمنی بدن حمایت می‌کنند.
۷. به درمان زخم کمک می‌کند
سال‌ها است که از سرکه بالزامیک برای کمک به درمان زخم استفاده می‌شود، چرا که دارای خواص ضدقارچی، ضدویروسی و ضدباکتریایی است. البته در حال حاضر تحقیقات کافی در مورد این ادعا وجود ندارد.
۸. فشار خون را کاهش می‌دهد
یک مطالعه روی موش‌های آزمایشگاهی نشان داد که افزودن سرکه بالزامیک به غذا به‌مرور زمان باعث کاهش فشار خون می‌شود. این ادعا زمانی درست است که فرد چربی‌های ناسالم مثل کره و سس را با سرکه جایگزین کند و درنتیجه چربی دریافتی خود را در طول روز کاهش دهد. با استفاده از یک تا دو قاشق چای‌خوری سرکه بالزامیک به‌عنوان سس یا ماریناد، هم غذای خود را خوشمزه‌تر می‌کنید و هم به حفظ سلامت قلب‌تان کمک می‌کنید.
۹. گرفتگی بینی را برطرف می‌کند
بعضی از افراد استفاده از سرکه بالزامیک را برای رفع گرفتگی بینی مؤثر می‌دانند. برای این کار، می‌توانید چند قطره سرکه به آب جوش اضافه کرده و بخار آن را تنفس کنید.
۱۰. باعث تقویت گردش خون می‌شود
سرکه بالزامیک از انگور به دست می‌آید. محققان متوجه شده‌اند که انگور با جلوگیری از تجمع پلاکت‌ها در عروق خونی به پیشگیری از بیماری‌های قلبی کمک می‌کند. به‌علاوه، این سرکه حاوی پلی فنول‌هایی است که باعث بهبود گردش خون می‌شوند. شاید به همین دلیل است که مردم مدیترانه قرن‌ها است که از آن به‌عنوان یک ماده‌ی شفابخش استفاده می‌کنند.
عوارض سرکه بالزامیک چیست؟
مصرف متعادل این سرکه (حداکثر دو قاشق غذاخوری در روز) برای بیشتر افراد بی‌خطر است، مگر اینکه شخصی به آن حساسیت داشته باشد. با این حال، تعداد کمی از مردم با مصرف سرکه بالزامیک عوارض جانبی زیر را تجربه می‌کنند:
- تحریک گلو؛ مصرف سرکه بالزامیک خام ممکن است گلو را تحریک کند.
- معده درد؛ گاهی اوقات، اسید استیک موجود در سرکه باعث معده درد می‌شود.
- نفخ معده؛ بعضی از افراد با مصرف این سرکه دچار نفخ می‌شوند. البته معمولا این مشکل در عرض چند ساعت فروکش می‌کند.
- احساس سوزن سوزن شدن زبان یا تورم آن؛ اسید استیک ممکن است زبان را تحریک کند و باعث ایجاد لکه‌های برجسته‌ی سفید یا مایل به قرمز شود. گاهی اوقات هم فرد احساس سوزن سوزن شدن روی زبان را تجربه می‌کند که معمولا بعد از یک یا دو روز برطرف می‌شود.
- سوزش سر دل؛ pH پایین سرکه بالزامیک باعث سوزش سر دل می‌شود. از این‌رو، بهتر است بیماران مبتلا به رفلاکس معده به مری (GERD) از مصرف آن خودداری کنند.
اکثر این عوارض جانبی خفیف هستند و معمولا ظرف یک یا دو روز از بین می‌روند. اگر علائم بیش از سه روز ادامه پیدا کردند، حتما با پزشک مشورت کنید.
طرز تهیه‌ی یک سس و یک سالاد با سرکه بالزامیک
با سرکه بالزامیک می‌توان سس‌های متنوع درست کرد و آن‌ها را به انواع سالادها اضافه نمود. در ادامه‌ی مطلب، طرز تهیه‌ی یک سس و یک سالاد خوشمزه با این سرکه آورده شده است.
سس بالزامیک وینگرت
شما می‌توانید از سرکه بالزامیک به‌تنهایی برای طعم‌دار کردن سالاد استفاده کنید، اما توصیه می‌کنیم سس بالزامیک وینگرت را هم امتحان کنید.
مواد لازم:
- سه چهارم لیوان روغن زیتون فرابکر
- نصف قاشق چای‌خوری پودر فلفل سیاه
- نصف قاشق چای‌خوری نمک
- یک چهارم لیوان سرکه بالزامیک
طرز تهیه:
- روغن زیتون و سرکه بالزامیک را در یک ظرف شیشه‌ای دربسته با هم ترکیب کنید.
- نمک و پودر فلفل سیاه را اضافه کنید.
- درب ظرف را محکم کرده و محتویات آن را خوب تکان دهید.
- می‌توانید یک تکه کاهو را به سس آغشته کرده و طعم آن را امتحان کنید.
- نمک، فلفل یا نسبت روغن و سرکه را بر اساس ذائقه‌ی خود تنظیم کنید.
- روغن و سرکه بعد از مدتی از هم جدا می‌شوند. همیشه قبل از مصرف سس ظرف را تکان دهید تا محتویات آن دوباره با هم ترکیب شوند.
سالاد کاپرزه
این سالاد خوشمزه غنی از آنتی اکسیدان، ویتامین C و ویتامین K است.
مواد لازم:
- دو تا سه عدد گوجه‌فرنگی
- ۲۲۵ گرم پنیر موزارلا
- دو تا سه قاشق غذاخوری سرکه بازامیک
- دو تا سه قاشق غذاخوری روغن زیتون
- برگ ریحان تازه
- نمک
طرز تهیه:
- گوجه‌فرنگی‌ها را به‌صورت ورقه‌ای برش بزنید.
- ورقههای نازک پنیر موزارلا و ریحان را بین ورقههای گوجه‌فرنگی قرار دهید و روی آن‌ها روغن زیتون، نمک و سرکه بالزامیک بریزید.
سخن پایانی
شما در این مقاله با سرکه بالزامیک آشنا شدید. همچنین از خواص و عوارض آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
سرکه بالزامیک از فرآیند تولید سرکه ایتالیایی که قدمت آن به قرون وسطی باز می‌گردد، به دست می‌آید. سرکه بالزامیک اصل، نزدیک به هزار سال است که در زادگاهش، شهر مودنا، در منطقه شمالی امیلیا رومانیا، ایتالیا و اطراف آن تولید می‌شود. سرکه بالزامیک سنتی فقط با یک ماده تهیه می‌شود: ” انگور”
