در تکنیک شش کلاه تفکر به‌طور کلی با استفاده از شش سبکِ فکریِ مختلف، موضوع یا مسئله مورد نظر، بررسی می‌شود. برای هریک از شش سبک فکری نیز یک کلاه با رنگ مخصوص در نظر گرفته شده است. در واقع رنگ کلاه‌ها نمایان‌گر طرز تفکر و نگرش افراد می‌باشد. ۶ کلاه تفکر تکنیکی است که به ما در موقعیت‌های مختلف کمک می‌کند تا دید عمیق‌تری نسبت به مسائل داشته باشیم. آیا شما هم گاهی در حل مسائل به مشکل بر می‌خورید؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا با این تکنیک بیش از پیش آشنا شوید. آن را به کار بگیرید تا سختترین مسائل را برای خود حل کنید.
این محتوای مفید را هم دنبال کنید: راهکارهایی برای یک ازدواج موفق
تفکر همسو به چه معناست؟
در تفکر سنتی، چنانچه دونفر موافق یکدیگر نباشند، جدلی در می‌گیرد که در آن هر کس تلاش می کند خطای دیگری را به اثبات برساند. در تفکر همسو، هر دو دیدگاه صرف نظر از تفاوت هایشان، همسو با هم بیان می‌شوند. اگر بعدها لازم باشد بین موقعیت های مختلف گزینه ای انتخاب شود، بی درنگ یکی انتخاب می‌شود. اگر نتوانستیم گزینه ای انتخاب کنیم، در آن صورت به طرح گزینه ای نو برای پوشش هر دو احتمال خواهیم پرداخت.
برای مطالعه بیشتر: از افسردگی پس از زایمان نترسید!
کلاه قرمز
رنگ قرمز اغلب با خشم و گرما در ارتباط است؛ بنابراین، می‌تواند نشان‌دهنده افکار هیجانی، احساسات درونی، ادراک و باور فرد باشد. این کلاه درست در نقطه مقابل کلاه سفید قرار دارد. در اینجا باید نظرات شخصی خودتان را با توجه به هیجانات، بینش و قضاوت خودتان ابراز کنید. هیچ‌کس حق ندارد بازخورد منفی درباره افکار و نظرات دیگران ابراز کند. به‌طور کلی، در هریک از مراحل روش شش کلاه تفکر افراد باید بتوانند آزادانه نظرشان را بیان کنند.
شش کلاه تفکر: کلاه سفید
رنگ سفید با آرامش و هیجانات خالص در ارتباط است. بنابراین، این نوع تفکر بر دیدگاه‌های واقع‌گرایانه و تحلیلی تمرکز دارد و روی واقعیات و شدنی‌بودن مسائل تأکید می‌کند. هرکسی که کلاه سفید را برداشته است باید دیدگاهش را با توجه به داده‌های موجود ابراز کند. بدون اینکه قضاوت شخصی را در آن دخالت دهد. دقت کنید قرار است درباره داده‌ها و واقعیاتی که وجود دارند نظر بدهیم نه گزارش.
کلاه سیاه
رنگ سیاه به‌طور پیش‌فرض با تاریکی در ارتباط است؛ بنابراین، می‌تواند نماینده افکار منفی، انتقادی یا تردیدآمیزی باشد که بر شناسایی ریسک‌ها و مشکلات متمرکز هستند. وقتی کلاه سیاه به شما رسید، باید دیدگاه‌های منفی‌تان را بیان کنید. به دیگران بگویید چرا بر این باورید که پروژه خوب پیش نمی‌رود. همه مشکلاتی را که فکر می‌کنید با پروژه تداخل دارند و مانع از موفقیت آن می‌شوند برشمارید.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: راهکارهایی برای تربیت یک کودک شجاع
شش کلاه تفکر: کلاه آبی
آبی رنگ آسمان است؛ بنابراین، می‌تواند با تفکر ساختارمند، بررسی سطح بالا از نمای کلی وضعیت و به‌طور کلی همان تصویر بزرگ در ارتباط باشد. هربار که این کلاه به کسی می‌رسد، باید به کل جلسه نظارت کند. افکار و دیدگاه‌ها را سازمان‌دهی کند. بدون اینکه دیدگاه بدهد. از جمله وظایفی که این فرد به عهده دارد این است که مشکل را تعیین کند، اقدامات لازم و اهدافی را که باید محقق شوند مشخص کند. همچنین، باید آن دسته از ایده‌هایی را که قرار است بررسی شود تعیین کند و گزارشی از پیشرفت پروژه تهیه کند. همه افراد هر بار که کلاه آبی در اختیارشان قرار می‌گیرد باید همین نقش را ایفا کنند.
کلاه زرد
رنگ زرد اغلب نماد آفتاب و خوش‌حالی است؛ بنابراین، بیشتر با رویکردهای خوش‌بینانه، گمانه‌زنی‌ها و به‌طور کلی با بهترین حالت تفکر در ارتباط است. این کلاه نقطه مقابل کلاه سیاه است و همه جوانب مثبت ایده‌ها را بیان می‌کند. در این مرحله، باید بیان کنید که چرا به این پروژه ایمان دارید و چرا فکر می‌کنید واقعا با موفقیت روبه‌رو خواهد شد. با این حال، یادتان نرود فروتنانه نظرتان را ابراز کنید. خوش‌بینی و مثبت‌بودن دلیلی بر این نیست که اظهارات مبالغه‌آمیز و بی‌ربط را ارائه دهید.
شش کلاه تفکر: کلاه سبز
رنگ سبز با رنگ درختان و طبیعت در ارتباط است. بنابراین، می‌تواند نماینده تفکر خلاق، ایده‌های جدید و بارش ذهنی باشد. در این مرحله، کمی باید از واقعیات موجود فاصله بگیرید و سعی کنید گزینه‌های خلاقانه مفیدی را برای پاسخ به مشکل معین پیدا کنید. هروقت راه‌حلی پیدا کردید، برای تأیید آنها، باید کلاه‌های سیاه و زرد را مرور کنید تا جوانب منفی و مثبت آنها را بسنجید.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: حافظه دیداری و تکنیک‌هایی برای تقویت آن
مزایای بکارگیری تکنیک شش کلاه تفکر
- نقش بازی کردن: اصلی ترین مانع تفکر که غالبا باعث تولید خطاهای عملی بسیار می شود، مسأله عملکرد دفاعی «من» است. کاربرد این کلاه ها به ما فرصت اندیشیدن و حرف زدن درباره چیزهایی را می دهد که پیش از این بدون در خطر انداختن «من» خود، قادر به انجام آن نبوده ایم.
- راحتی: حضور نمادین این کلاه ها فرصت می دهد تا به راحتی از کسی (حتی خودتان) بخواهید که شیوه تفکر خود را تغییر دهد. با استفاده از کلاه های مختلف می توانید از دیگران بخواهید که منفی باشند یا دست از منفی نگری بردارند. می توانید بخواهید که خلاق باشند یا پاسخ احساسی صرف خود را نسبت به موضوع ابراز کنند.
- جهت دادن به توجه: اگر قرار است که تفکر ما چیزی بیش تر از یک واکنش صرف باشد باید برای تغییر توجه از یک جنبه به جنبه های دیگر موضوع راهی بیابیم. این شش کلاه برای توجهِ جهت دار به شش جنبه مختلف از یک موضوع واحد، ابزاری کارآمد هستند.
- وضع قوانین مخصوص به خود: مردم قوانین بازی ها را خوب یاد می گیرند. یکی از قدرتمند ترین اشکال یادگیری در کودکان که باعث می‌شود خیلی زود در استفاده از کامپیوتر متبحر شوند این است که آنها “قوانین بازی” را یاد می‌گیرند. شش کلاه تفکر، قوانین مشخصی را برای بازی تفکر وضع می‌کند. بازی تفکر برای هر شخص منحصر به فرد است. باید به گونه ای انجام شود که ذهن بدون دعوا و سرزنش کردن شخص به نتیجه ای منطقی دست یابد.
سخن پایانی
در این محتوا درباره تکنیک شش کلاه تفکر خواندیم. با استفاده‌ی درست از تکنیک شش کلاه تفکر میتوانید در مورد مسائل شخصی و کاری خود منطقی‌تر و بهتر تصمیم‌گیری کنید. همچنین خلاقیت خود را شکوفا کنید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
