اگر یک مادر هستید شاید حال بد پس از زایمان را تجربه کرده باشید. شما از افسردگی پس از زایمان اطلاع داشتید؟ آیا با آگاهی این دوران را گذراندید؟ افسردگی پس از زایمان در واقع طیف وسیعی از تغییرات جسمی و روحی را در زنی که به تازگی صاحب فرزند شده است توصیف می‌کند. اما خبر خوب این است که این اختلال روان‌شناختی با دارو و مشاوره قابل درمان است. در این مقاله همراه ما باشید تا با افسردگی پس از زایمان بیشتر آشنا شوید.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: علل و نشانه‌های اختلال شخصیت مرزی
دلایل افسردگی پس از زایمان
هیچ دلیلی برای افسردگی پس از زایمان وجود ندارد, اما مسائل فیزیکی و احساسی ممکن است نقشی ایفا کنند.
تغییرات فیزیکی
بعد از زایمان, کاهش چشمگیر هورمون ها (استروژن و پروژسترون) در بدن شما ممکن است به افسردگی پس از زایمان کمک کند. هورمون های دیگر تولید شده توسط غده تیروئید نیز ممکن است به شدت افت کند – که می تواند باعث شود شما احساس خستگی, پریشانی و افسردگی بکنید.
مسائل عاطفی
زمانی که از خواب محروم می شوید, ممکن است مشکلاتی حتی جزئی را دچار شوید. ممکن است نگران توانایی خود برای مراقبت از نوزادتان باشید. ممکن است جذابیت کمتری داشته باشید, با حس هویت خود مبارزه کنید و یا احساس کنید که کنترل زندگی خود را از دست داده اید. هر یک از این مشکلات می تواند به افسردگی پس از زایمان کمک کند.
تصویربرداری ساختاری و عملکردی مغز در اختلالات خواب مانند آپنه خواب (توقف تنفس در خواب) و اختلال بی خوابی منجر به شناخت مکانیزم این بیماری ها و تغییرات ناشی از آنها در مغز شده است.
این محتوای مفید را هم دنبال کنید: درباره اختلال وسواس فکری چه می‌دانید؟
چه پارامترهایی سبب افزایش احتمال افسردگی پس از زایمان می‌شود؟
عوامل زیادی وجود دارد که خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان را افزایش می‌دهد که عبارتند از:
- سابقه‌ی افسردگی پیش از بارداری یا در طول دوران بارداری؛
- سن مادر هنگام بارداری مهم است. جوان‌تر بودن مادر خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان را افزایش می‌دهد؛
- ممکن است فرد درباره‌ی بارداری دچار تردید باشد و از تمایل و آمادگی خود برای مادر شدن اطمینان کامل نداشته باشد؛
- هرچه مادر فرزندان بیشتری داشته باشد، احتمال ابتلای او به افسردگی در بارداری‌های بعدی افزایش می‌یابد؛
- داشتن سابقه‌ی افسردگی یا اختلال ناخوشی پیشاقاعدگی (PMDD)؛
- فرد بیمار همیشه از حمایت اجتماعی مشروط برخوردار بوده است، یعنی مادر تازه فارغ‌شده، همیشه در قبال رفتار یا دادن امتیاز خاصی (و نه به خاطر عشق و علاقه) توجه دریافت کرده است؛
- تنهایی؛
- تعارضاتی که در زندگی زناشویی فرد وجود دارد.
درباره‌ی تکنیک صندلی خالی چه می‌دانید؟
روش‌های درمان
زمان درمان افسردگی پس از زایمان با توجه به شدت افسردگی و نیازهای شما متفاوت است. اگر کم‌کاری غده تیروئید دارید یا به بیماری حاد دیگری مبتلا هستید، پزشک شما ممکن است این بیماری‌ها را درمان کرده و شما را به متخصصان ویژه‌ای ارجاع دهد. همچنین پزشک ممکن است شما را به متخصص بهداشت روان ارجاع دهد تا پیش از درمان افسردگی پس از زایمان، این موارد را درمان کند.
اگر علائم افسردگی پس از زایمان دارید، با پزشک خود یا متخصص بهداشت روان صحبت کنید. پزشک ممکن است به شما توصیه کند که بطور منظم به مشاور مراجعه کرده و یا داروهای ضدافسردگی مصرف کنید. اغلب هر دو درمان توصیه می‌شوند. اگرچه اختلال افسردگی پس از زایمان، در برخی موارد خودبخود رفع می‌شود، ولی علائم با کمک دارو و گفتار درمانی خیلی سریع از بین می‌روند.
درمان افسردگی پس از زایمان اغلب با روان‌درمانی (که همچنین گفتار درمانی یا مشاوره بهداشت روان نیز نامیده می‌شود) و یا دارو درمانی و یا هر دو راهکار، انجام می‌شود.
• روان‌درمانی: صحبت با روان‌پزشک، روان‌شناس یا سایر متخصصان بهداشت روان درباره نگرانی‌ها اغلب روشی مناسب برای درمان افسردگی پس از زایمان است. به کمک تراپی برای مقابله با احساسات می‌توانید راه‌های بهتری پیدا کنید، مشکلات خود را حل‌وفصل کرده، اهداف واقع‌بینانه‌ای برای خود تعیین کرده و به روشی مثبت به شرایط پاسخ دهید. برخی اوقات خانواده درمانی یا رابطه درمانی نیز کمک‌کننده است.
• داروهای ضدافسردگی: پزشک ممکن است داروهای ضدافسردگی را به شما پیشنهاد دهد. اگر کودک خود را با شیر مادر تغذیه می‌کنید، هر دارویی که مصرف کنید وارد شیر می‌شود. با این وجود می‌توانید طی دوران شیردهی، بیشتر از داروهای ضدافسردگی با خطر عوارض جانبی کمتر برای کودک استفاده کنید. برای سنجش خطرات بالقوه و مزایایی داروهای ضدافسردگی با پزشک خود مشورت کنید.
برای مطالعه بیشتر: آیا شما هم یک مهرطلب هستید؟
تغییرات سبک زندگی گامی موثر در پیشگیری و درمان
تغییرات سبک زندگی نیز برای درمان افسردگی پس از زایمان مفید است. استراتژی‌های زیر ممکن است برای مدیریت استرس شما و در نهایت درمان افسردگی پس از زایمان مفید باشند:
• داشتن خواب کافی
• اختصاصی زمانی برای ورزش کردن
• اطراف خود را با شبکه پشتیبان از خانواده و دوستان احاطه کنید.
• وعده‌های غذایی مقوی و بطور منظم بخورید.
• از دیگران بخواهید از کودک‌تان مراقبت کنند تا بتوانید مدتی بیشتری استراحت کنید.
• سبک‌های زندگی سالم را انتخاب کنید. فعالیت‌های بدنی مانند پیاده‌روی به همراه کودک‌تان و سایر تمرینات ورزشی را در برنامه روزانه خود جای دهید. سعی کنید استراحت کافی داشته باشید. غذاهای سالم بخورید و از مصرف الکل بپرهیزید.
• انتظارات واقع‌بینانه‌ای را تعیین کنید. برای انجام تمام و کمال کارها به خود فشار وارد نکنید. توقعات خود برای اینکه خانواده‌ای کامل و تمام عیار باشید کاهش دهید. آنچه را که می‌توانید انجام دهید و مابقی کارها را رها کنید.
• زمانی را به خودتان اختصاص دهید. زمانی را صرف خود کرده و از خانه بیرون بزنید. ممکن است این بدان معنا باشد تا از همسرتان بخواهید از کودک مراقبت کرده و یا از پرستار کودک کمک بگیرید. کاری را انجام دهید که از آن لذت می‌برید (مانند سرگرمی‌ها با برخی انواع تفریحات). همچنین ممکن است زمانی را برای تنها بودن (بدون کودک) با همسر و دوستان اختصاص دهید.
• از منزوی بودن و گوشه‌گیری اجتناب کنید. با همسر، خانواده و دوستان خود درباره اینکه چه احساساتی دارید صحبت کنید. از سایر مادران درباره تجربیات‌‌شان بپرسید. از بین بردن انزوای می‌تواند به شما کمک کرده تا دوباره مهربانی را احساس کنید.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: از خستگی عاطفی چه می‌دانید؟
سخن پایانی
در این مطلب درباره افسردگی زنان پس از زایمان خواندیم. یادتان باشد که در این شرایط باید درخواست کمک نمائید. حضور عزیزان و نزدیکان در اطراف شما می‌تواند بسیار مفید باشد. آنها می‌توانند در نگهداری از کودک به شما کنند تا شما خواب بیشتر و بهتری داشته باشید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
